هویت بصری چیست؟

جواب اینکه هویت بصری چیست می‌تواند خیلی مشکل باشد. با دیدن یک پنجره رنگارنگ یاد چه چیزی می‌افتید؟ وقتی با یک محصول مواجه می­شوید بخشی از ارتباط شما با آن از طریق هویت بصری است. احتمالاً اگر قرار بود یک فهرست کامل از چیز‌هایی که یادشان می‌افتید را نام ببرید یکی از آن‌ها برند مایکروسافت بود. در این مقاله از زیسا استودیو به بررسی کامل هویت بصری و اجزای آن می‌پردازیم.

به بقیه برند‌های معروف دنیا نیز فکر کنید. احتمالاً با فکر کردن به این برند‌ها اول از همه لوگو، رنگ یا کمپینی به یاد ماندنی را به خاطر می‌آورید. سیب گاز‌زده شده شما را یاد برند اپل می‌اندازد.

برند نایکی با علامت تیک خود را شناسانده است و حروف رنگارنگ آبی، نارنجی و قرمز گوگل در هر صفحه مرورگری نمی‌تواند خاطره‌آمیز نباشد.

دقیقاً به خاطر هویت بصری این برندهاست که شما آن‌ها را به یاد می‌سپارید. Visual identity ابزاری قدرتمند برای گفتن داستان یک شرکت است.

یکی از بهترین روش‌ها برای افزایش علاقه مشتریان به برند است و در بازار و فعالیت آن شرکت اثرگذار خواهد بود. اگر هویت بصری در برندینگ به خوبی صورت گیرد، شرکت‌ها می‌توانند پیامی خاص را بدون گفتن به مخاطب برسانند.

اما اگر اجزایش به خوبی شکل نگیرد مخاطب خیلی آسان گیج شده و قادر به فهم پیام مرتبط با برند نیست. بنابراین شناخت هویت بصری برند و آموزش طراحی­اش برای پیاده‌سازی آن از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.

همانطور که اشاره شد در این مقاله قصد داریم مفصلاً به موضوع visual identity بپردازیم و با اشاره به برند‌های معروف شما را با این مفهوم آشنا و مراحل ایجاد آن را برای شما ترسیم کنیم.

هویت بصری یعنی چه؟

هویت بصری یا visual identity برند به تمام داده‌های گرافیکی و تصویری‌ای گفته می‌شود که نشان‌دهنده این هستند که برند مورد نظر کیست و تفاوتش با تمام برند‌های دیگر در کجاست.

این طور می‌توان گفت که از زمان ورود مشتری به شرکت یا مواجهه با وب‌سایت یا هر گونه برخورد تصویری با محصولات و برند شما، هویت بصری تلقی می‌شود. بنابراین این مفهوم محدوده وسیعی از داده‌های بصری از جمله لوگو، طراحی داخلی، طراحی سایت و دیگر عناصر دیگر را شامل می‌شود که فرد با آن رو به روست.

هویت بصری سه هدف اصلی و اساسی را دنبال می‌کند:

• تأثیری احساسی بر بینندگان می‌گذارد.
• به بینندگان اطلاعاتی پیرامون خود برند و خدمات و محصولات ارائه می‌کند.
• جنبه‌های مختلف کسب و کار را از طریق تصاویر با هم یکی می‌کند.

سؤال امتحانی: اجزای هویت بصری را نام برده و توضیح دهید!

همان طور که گفتیم در طراحی برند، هویت بصری دارای مجموعه زیادی از عناصر و المان‌های مختلف است که باید پیش از هر چیز به آن‌ها توجه کامل داشته باشید. اساساً visual identity زبان تصویری شماست. بنابراین عناصر هویت بصری درست مثل کلمات یا آجر‌های ساختمانی هستند و به شما اجازه می‌دهند یک معنا، داستان یا شخصیتی منحصر به فرد برای برندتان طراحی کنید.

اگر از شما پرسیدند اجزای هویت بصری چیست می‌توانید مهم‌ترین این عناصر را به ترتیب نام ببرید:

• گرافیک

گرافیک در این قسمت به داده‌های تصویری‌ای گفته می‌شود که کشیده یا طراحی شده‌اند. این داده‌ها می‌توانند ساده باشند مثلاً شکل‌ها یا صورت‌های خاصی باشند.

برای به خاطر سپردن این قسمت یادِ پاکت‌های شیر مثلثی در دوران کودکی بیفتید. شرکتِ تولید‌کننده شیر برای این‌که برند خود را از سایر برند‌ها متمایز کند پاکت‌های شیر را به شکل مثلث و هرمی طراحی کرده بود تا این طور در ذهن کودکانی که مخاطبش بودند به خاطر سپرده شود.

طراحی‌های گرافیک به عنوان اجزایش می‌توانند پیچیده‌تر هم باشند مثلاً لوگو‌ها یا طراحی‌ها و انیمیشن‌های کاملاً پیچیده و پر جزئیات نیز به عنوان بخشی از visual identity در نظر گرفته می‌شوند.

• تایپوگرافی

دومین عنصر از اجزای آن، تایپوگرافی است و به شکل یا استایل خاصی گفته می‌شود که متن‌های مورد استفاده در برند به آن صورت قرار گرفته‌اند. طراحی خاص نام کوکاکولا روی بطری‌ها را یادتان هست؟

حتماً حالت نوشتاری لوگوی فیسبوک، گوگل یا سامسونگ را نیز به خوبی به یاد می‌آورید. هزاران فونت و استایل نوشتاری وجود دارد که برند‌ها با توجه به نیاز‌ها و شخصیتشان تصمیم می‌گیرند از آن‌ها استفاده کنند.

• رنگ‌بندی

رنگ زرد و آبی مخصوص ایرانسل است. رنگ قرمز و خاکستری ما را یاد سایت و فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا می‌اندازد.

حتماً لوگو و رنگ‌بندی سبز اسنپ را هم در ذهن دارید. یکی دیگر از اجزای هویت بصری که دارای اهمیت بسیاری است رنگ‌بندی است.

از رنگ برای هویت بخشیدن به برند از طریق یک طرح استفاده می‌شود. معمولاً در آموزش طراحی visual identity به شما توصیه می‌شود که بیش از سه رنگ را استفاده نکنید. دلیلش این است که مخاطب نباید درگیر و گیج شود بلکه باید شما را به رنگ خاص خودتان بشناسد.

معنایش این نیست که در هویت بصری برند فقط باید از رنگ قرمز یا سبز استفاده کنید بلکه رنگ‌های خاص‌تر نیز مشکلی ندارند. اگر از رنگ‌بندی به درستی استفاده کنید و با روان‌شناسی رنگ‌ها آشنا باشید، پاسخ‌های احساسی فوق‌العاده‌ای به مخاطب منتقل می‌کنید.

فرض کنید وارد مطب دندان پزشک شدید و رنگ‌های تندی مثل قرمز، نارنجی و زرد آنجا را پر کرده. عجیب است که در آن مطب احساس آرامش بیشتری کنید. ولی خود را در مطبی تصور کنید که از رنگ‌های آرامش‌بخش مثل آبی آسمانی و سفید استفاده شده است. احساس راحتی بیشتری خواهید داشت!

• تصویرگری

تصویرگری شامل عکاسی، محتوای ویدیویی و همین طور هر چیزی است که به عنوان تصویر برند شناخته می‌شود. حتی آدم‌ها هم می‌توانند تصویر برند باشند. تا حالا نشنیده‌اید که بگویند فلانی «تصویر شرکت» است؟ اگر زندگی افراد نابغه و باهوش در تجارت را بخوانید می‌بینید در زندگی فردی خیلی آدم‌های تو دل برویی نیستند!

ایلان ماسک و زاکربرگ از مشکلات روابط اجتماعی هم رنج می‌برند. پس این افراد برای تبلیغات برند خود از افراد هم به عنوان هویت شرکت استفاده می‌کنند تا به جای آن‌ها شرکت و برند را به سرمایه‌گذاران و سهام‌داران معرفی کنند.

اما جدا از این خیلی موارد دیگر جزء تصویرگری محسوب می‌شود و این جزء یکی از مهم‌ترین اجزای visual identity است. مردم همیشه با تصاویر و صورت‌ها بیشتر ارتباط برقرار می‌کنند. خود را می‌بینند که جای آن تصویر در حال استفاده از محصول است.

بنابراین در اجزای هویت بصری و مراحل طراحی visual identity حتماً به موضوع تصویرگری توجه ویژه داشته باشید.

• دارایی‌های فیزیکی برند

آخرین عنصر از اجزای هویت بصری دارایی‌های فیزیکی است. یعنی اشیائی که به هویت بصری برند کمک می‌کنند. البته باید خاطرنشان کنیم که در برند‌هایی که در واقع حضور خارجی ندارند (مثلاً فروشگاه‌های اینترنتی یا برنامه‌های موبایل) این عنصر نیست و حتی در برند‌هایی که حضور خارجی دارند ماهیت این اشیاء فرق دارد و یکسان نیست.

دارایی‌های فیزیکی که اجزای visual identity برند را تشکل می‌دهند شامل طراحی داخلی یک فروشگاه (مثلاً فروشگاه‌های موبایل سامسونگ را در نظر بگیرید) است.

لباس‌های فرم کارکنان، ظروف، تابلو‌های روی دیوار و هر چیزی که به صورت شیء فیزیکی است جزو اجزای مهم شمرده می‌شود. همه این اشیاء ممکن است پیامی به مخاطب بفرستند و اگر مراقب نباشید پیامتان این خواهد بود: ما تکلیف خودمان را هم نمی‌دانیم!

قدم به قدم پیش به سوی آموزش طراحی هویت بصری

حالا که با اجزای visual identity برند آشنا شدیم سؤال منطقی بعدی این است که مراحل طراحی هویت بصری چیست؟ چطور می‌توانیم بهترین هویت بصری ممکن را برای برند یا شرکت خود طراحی کنیم؟

موضوع مهمی که باید در نظر بگیریم این است که مراحل طراحی مختلف هستند و کاری یک شبه نیست.

حتماً باید طراحان و افراد خلاق در زمینه‌های مختلف به شما کمک کنند و اجزای هویت بصری را برای برندتان تکمیل نمایند. در ادامه این مقاله قدم به قدم آموزش طراحی هویت بصری را بیان خواهیم کرد.

ایجاد یک visual identity قدرتمند نه فقط ظاهری وزین و زیبا به شرکت می‌دهد بلکه نقشی اساسی در ایجاد ارتباطات احساسی با مخاطب هدف برقرار می‌کند. بدون هویت بصری قدرتمند نمی‌توانید مخاطبین و مشتریانی وفادار نسبت به برند خود بسازید.

قدم اول: هویت برند را مشخص کنید!

مرحله اول از مراحل طراحی این است که تصمیم بگیرید شرکت قرار است چه باشد. منظور این نیست که باید اول کار شرکت را مشخص کنید بلکه منظور این است که دوست دارید شرکتتان چطور شناخته شود؟ ارزش‌های شما چیست؟

چه تصویری برای آینده دارید؟ مأموریت اصلی شما در این دنیا چه خواهد بود و قرار است چه کاری برای مخاطب انجام دهید؟ این‌ها همه سؤالاتی است که در طراحی به شما کمک فراوانی خواهد کرد.

برای مثال آقا یا خانم جیم می‌خواهد یک رستوران با تم سنتی شهر زادگاهش مثلاً اصفهان تأسیس کند. دوست دارد که مشتری هنگام آمدن به رستوران احساس کند به چند قرن قبل سفر کرده و از ورود تا خروج احساس آرامش و آشنایی با فضا و محیط داشته باشد.

حالا تصور کنید که او برای آشپز‌ها یا پیش‌خدمت‌های رستوران لباس فرمی طراحی کرده که شبیه کت شلوار‌های رسمی است. در رنگ‌بندی رستوران از رنگ‌های مشکی، قهوه‌ای و قرمز استفاده کرده است.

برای این‌که ساختار سنتی حفظ شود ولی چند تصویر و نگاره‌های قدیمی از هنرمندان قدیم اصفهان روی دیوار انداخته. از نظر هویت بصری آقا یا خانم جیم خوب عمل نکرده و نتوانسته دقیقاً آنچه باید را عملی کند.

کسانی که به رستوران او می‌آیند ارتباط خوبی برقرار نخواهند کرد و احتمالاً به رستوران بغلی آقا یا خانم دال خواهند رفت که در آنجا پیش‌خدمت‌ها از لباس‌های سنتی ایرانی استفاده می‌کنند. به جای میز و صندلی از تخت‌های ایرانی قدیمی استفاده شده.

ظروف مورد استفاده همگی سنتی و سفالی هستند و معماری و مهندسی داخلی رستوران شبیه طرح خانه‌های ایرانی با حوضی در وسط رستوران و تصاویری از عصر قدیم ایران بر در و دیوار است.

قدم دوم: خلاق باشید!

شاید یکی از مهم‌ترین مراحل طراحی visual identity داشتن خلاقیت کافی است. اگر خودتان نمی‌توانید طراحی یا رنگ‌بندی مناسبی که برندتان بخورد را پیدا کنید، کار کردن با تیمی حرفه‌ای که بتوانند مراحل طراحی visual identity را به خلاقانه‌ترین شکل انجام دهند می‌تواند بسیار اثرگذار و کمک‌کننده باشد.

برای مثال سراغ رنگ‌بندی‌ها و لوگو‌ها در حوزه کاری خود بروید و ببینید رقیبان برای هویت بصری برند خود از چه چیز‌هایی استفاده کرده‌اند. از خودتان بپرسید که رنگ‌ها و کنار هم قرار گرفتن شکل‌های مختلف چه اثری در هویت بصری برند دارد.

قدم سوم: از تصاویر فراتر روید

در آموزش طراحی هویت بصری گفته می‌شود صرفاً این است که بتوانید شرکت و برند خود را جلوی مخاطب خوب و خواستنی جلوه دهید ولی نباید این مفهوم را سطحی در نظر بگیریم.

باید داستانی جذاب درباره برندتان داشته باشید. این‌که ناگهان در حمام ایده زدن یک شرکت به ذهنم رسید داستان جذابی نیست!

سعی کنید هدف مشخص خود را در داستان برندتان بگویید. مخاطب را قانع کنید که چرا شما بهترین و مناسب‌ترین فرد در این کار هستید. ایجاد یک داستان مناسب یکی از مراحل طراحی است.

با استفاده از آن می‌توانید خیلی راحت‌تر طراحی‌های خاص را پیدا کرده و برای لوگو و دیگر جنبه‌های اجزای visual identity ایده‌پردازی کنید.

قدم چهارم: ساده باشید ولی خاص!

وقتی در مراحل طراحی visual identity دارید معنای پشت تصاویر و داده‌های بصری را شناسایی می‌کنید راحت است که بیش از حد اصطلاحاً جو و شور بگیرید و همه چیز را زیاده از حد پیچیده کنید.

قرار نیست در طراحی نماد و لوگو یک رمان 200 صفحه‌ای داستان داشته باشید یا قرار نیست برای مربعی بودن تابلو‌های روی دیوار رستوران دلیل خاصی بیاورید. هدف باید ساده باشد تا مخاطب یادش بماند.

با وجود این‌که زیبایی در سادگی است باید کاری کنید که مخاطب بتواند برند شما را از دیگر برند‌ها جدا کند. یعنی در مراحل طراحی visual identity به چیزی نیاز دارید که شما راه منحصر به فرد کند.

شما را خاص کند. در آموزش طراحی هویت بصری گفته می‌شود که در طول مدت زمان باید ببینید چه چیزی شرکت و کار شما را خاص و ویژه می‌کند و از آن برای جذب مخاطب استفاده کنید.

قدم پنجم: از رسانه‌های مختلف استفاده کنید

چند دهه پیش ایجاد هویت بصری برند بسیار آسان بود. تنها چند چیز لازم بود تا تمام مراحل طراحی را انجام دهید و آموزش آن نیز سخت نبود. یک لوگو که روی بسته‌بندی باشد و یک سری اشیاء درون شرکت یا مغازه برای هویت بصری برند کافی بود.

حالا شرکت‌ها روش‌های متعدد و مختلفی برای برقراری ارتباط با کاربران دارند و هر رسانه یا مدیایی ویژگی‌های خاص خودش را دارد که باید به آن‌ها توجه شود.

برای مثال اگر برند سامسونگ را در نظر بگیریم. این شرکت باید طراحی خاصی در فروشگاه‌ها داشته باشد و علاوه بر این طراحی سایت، شبکه‌های اجتماعی، صفحات مختلف و ویدیو‌های تبلیغاتی خود را جداگانه طراحی و به هرکدام فکر کند.

اگر در هر کدام از این‌ها کم کاری کند نیز از سایر رقبا عقب است پس شناسایی شبکه‌های مختلف و تفاوت رسانه‌ها با هم از جمله مراحل طراحی visual identity است.

معرفی برند‌های معروف و ساختار هویت بصری آن‌ها

حالا که با مراحل اصلی طراحی آشنا شدید و آموزش آن به صورت ابتدایی به شما گفته شد، خوب است سری به سراغ بهترین برند‌ها و معروف‌ترین آن‌ها برویم تا ببینیم آن‌ها چطور اجزای هویت بصری خود را طراحی کرده‌اند.

در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین شرکت‌ها اشاره خواهیم کرد. آشنایی با هویت بصری برند‌های معروف به ما کمک می‌کند تا نیاز‌های اصلی برای طراحی خود را بهتر بشناسیم.

• اسپاتیفای

یکی از مهم‌ترین پلتفرم‌های پخش موسیقی در جهان اسپاتیفای است. این برند از رنگ‌بندی قدرتمندی استفاده کرده و کمپین‌های تبلیغاتی بسیار هوشمندانه‌ای داشته است.

لوگوی سبز رنگ اسپاتیفای و شکل امواج صوتی به شکلی ساده، هوشمندانه و راحت طراحی شده است. هایلایت‌های رنگی در صفحات مختلف این سایت به خوبی مشهود است و حس خاص و رویایی‌ای به کاربر می‌دهد.

• کوکا کولا

خواندن نام «کوکا کولا» با آن طرز نوشتن خاص روی بطری‌های نوشابه حس دل‌چسبی به مخاطب می‌دهد. این برند یکی از شناخته شده‌ترین برند‌های حال حاضر جهان است. توجه کنید که چطور از رنگ قرمز تند برای قوطی‌ها استفاده می‌کند تا احساس هیجان و شور در مخاطب ایجاد کند؟

در طراحی این برند تمام تلاش صورت گرفته تا احساس ارتباط و تعلق ایجاد شود. برای مثال کمپین‌های این شرکت شامل «با هم کوکاکولا بزنیم» و «خوشبخت باشیم» و «مزه احساس» هستند که همه احساس نوعی کشش و ایجاد صمیمیت را تأکید دارند.

• مک دانلد

یکی دیگر از مواردی که باید از جمله گزینه‌ها برای هویت بصری برند‌های معروف مطرح کنیم مک دانلد است. این برند غذایی تولید‌کننده معروف‌ترین غذا‌های فست فودی جهان است.

هر قسمت از هویت برند از لوگو تا پاکتشان همگی توجه ویژه به مخاطب هدف دارند. رنگ‌بندی فروشگاه‌ها و بسته‌بندی‌هایشان طوری است که شما احساس دوستی و اعتماد برایتان ایجاد شود.

طراحی یا حتی اسم مک دانلد که از روی اردک معروف کارتونی گرفته شده سریعاً به شما این حس را منتقل می‌کند که برند مخصوص کودکان است ولی حتی بزرگسالان نیز با این برند احساس راحتی و دوستی برقرار می‌کنند.

• لگو

visual identity برند‌های معروف فقط مخصوص بزرگسالان نیست بلکه حتی ایجاد هویت بصری برای کودکان سخت‌تر و مهم‌تر است. برای مثال شرکت لگو در سال 1932بر اساس خلاقیت، جذابیت، خیال‌پردازی و آموزش طراحی شده است.

لگو مصداق بارز برندی است که در طول زمان خود را ثابت کرده است. ما همه با اسباب‌بازی‌های لگویی خاطرات زیادی داریم. این شرکت احساس اعتماد فوق‌العاده‌ای ایجاد کرده است و برای هر کدام از کاربرانش دقیقاً همان حسی را ایجاد می‌کند که قصد ایجادش را دارد.

اجزای  visual identity برند‌های معروف طوری شکل می‌گیرند که با ارزش‌ها و ساختار‌های شرکت هم‌خوانی و هماهنگی داشته باشند. مهم است که بتوانیم این اجزا را شناسایی کنیم و مراحل طراحی هویت بصری برای این برند‌ها را بهتر درک کنیم.

visual identity برند‌های معروف به دلیل پیچیدگی و تکامل پیدا کردن در طول زمان موارد مطالعه، تحقیق، ایده گرفتن و پردازش اطلاعات بسیار مناسبی هستند. این مسأله نکته قابل توجهی در طراحی  visual identity است. این‌که برند‌ها در طول زمان با توجه به ارزش‌هایشان هویت خود را تغییر و شکل می‌دهند.

آسان است فکر کنیم که از روز اول توانستند این کار را انجام دهند ولی واقعیت این است که ایجاد هویت بصری زمان‌بر است و مدام نیاز به به‌روزرسانی دارند. ارزش‌های یک شرکت ممکن است ثابت بمانند ولی جذابیت بصری آن‌ها هر روز تغییر می‌کند.

حرف پایانی

اهمیت هویت بصری برند برای کسانی که در زمینه تبلیغات و برندینگ فعالیت می‌کنند به هیچ عنوان پوشیده نیست. اجزای هویت بصری در مخاطب احساساتی ایجاد می‌کنند که همگی می‌توانند در شکل‌گیری اعتماد، علاقه و وفاداری به محصولات و شرکت اهمیت پیدا کنند.

visual identity به تنهایی می‌تواند بار سنگین برقراری ارتباط با مشتریان را فراهم کند. اجزای هویت بصری شامل تمام چیز‌هایی که از مخاطب هدف با آن‌ها ارتباط چشمی برقرار می‌کند. حتی ظاهر و لباس شما در مراحل طراحی هویت بصری مهم است و باید به آن توجه شود.

آموزش طراحی  visual identity آسان نیست زیرا مراحل مختلف آن مستلزم داشتن خلاقیت بالا، توجه ویژه به جزئیات و آگاهی و دانش کافی نسبت به اجزای مختلف طراحی است. برای همین هویت بصری برند‌های معروف همیشه توسط افراد متبحر طراحی می‌شود.

در این مقاله ما هویت بصری برند را تعریف کرده و اجزای  visual identity را بیان کردیم. در ادامه مراحل طراحی هویت بصری را قدم به قدم گفتیم و سعی کردیم با آوردن مثال‌هایی از هویت بصری برند‌های معروف شما را با ویژگی‌های اصلی آن‌ها آشنا کنیم.

شما می‌توانید طراحی هویت بصری را تمام و کمال به دست متخصصین و طراحان استودیو برندینگ زیسا بسپارید تا مخاطب را نسبت به برند خود مطمئن و وفادار سازید.

سؤالات متداول:

1. تفاوت هویت بصری و هویت برند چیست؟

هویت برند به تمام چیز‌هایی گفته می‌شود که یک برند برای نشان دادن خودش از آن استفاده می‌کند که این شامل هویت بصری و دیگر المان‌های غیر بصری مثل صدا، گزارش مأموریت و ارزش‌های اصلی می‌شود. پس به یک بیان هویت بصری یکی از اجزاء هویت برند است.

2. عناصر هویت بصری چه چیز‌هایی هستند؟

هویت بصری شامل تمام اجزائی می‌شود که مخاطب با آن‌ها ارتباط بصری و چشمی برقرار می‌کند. از جمله: گرافیک، تایپوگرافی، رنگ‌بندی، تصویرگری، دارایی‌های فیزیکی برند.